چگونه به کودکان هوش هیجانی را آموزش دهیم؟
هوش هیجانی شامل توانایی درک هیجان و آگاهی از هیجان ها، توانایی دست یابی و ایجاد احساسات، تسهیل فعالیت های شناختی و عمل سازگارانه و توانایی تنظیم هیجان ها در خود و دیگران می باشد.
EQ در آمیگدال واقع در قسمت بالای ساقه ی مغز و نزدیک به انتهای حلقه ی لیمبیک است. آمیگدال مخزن خاطرات هیجانی است. هیپوکامپ صرفا” حقایق را به خاطر می سپارد و آمیگدال چاشنی هیجانی آن حقایق را در خود نگه می دارد.
آموزش هوش هیجانی به کودک:
قبل از آموزش توجه کنید که در تمام مراحل می توانید از طریق بازی ، نمایش ، نقاشی و کارهای سرگرم کننده آموزش دهید.
مرحله ی 1: آموزش مهارت های خود آگاهی
1- شناخت ویژگی های خود:
2- آشنا کردن کودک با ویژگی های ظاهری(مثلا” موهای تو چه رنگی است؟و …)
3- فهماندن تفاوت خود با دیگران(مثلا” قد تو بلندتر است یا دوستت؟)
4- بعد از اعضای ظاهری می توانید اعضای داخلی را نیز به او یاد بدهید(مثلا” کودک با شنیدن صدای قلب شما یا دوستش با قلب آشنا شود)
5- بعد از آشنایی کودک با اعضای بدنش باید کودک را متوجه تغییرات رشد کنید (مثلا” مقایسه ی عکس های کودک در سنین مختلف)
مرحله ی 2: آشنا کردن کودک با نیازها
آموزش دهیم هر فردی نیازهایی دارد و برای رشد و برطرف کردن نیازهایش باید تلاش کند(مثلا” کاشتن یک دانه با کودک و مشاهده ی مراحل رشد آن و نشان دادن نیازهای گیاه برای رشد).
مرحله ی 3: آموزش توانایی ها به کودک
1- کودک را با توانایی هایش آشنا کنید(مثلا” آیا غذایت را خودت می خوری؟ یا آیا می توانی اتاقت را مرتب کنی؟ و…)
2- فهماندن این نکته به کودک که توانایی های او با دیگران متفاوت است.
مرحله ی 4: آشنا کردن کودک با علایقش
1- کودک را با چیزهایی که دوست دارد و حتی دوست ندارد آشنا کنیم.
2- کودک را با علایق خود نسبت به خانواده، دوستان، غذاها، بازی ها و… آگاه کنیم(مثلا” چه غذایی را بیشتر دوست داری؟ یا دوست داری در چه کاری به والدینت کمک کنی؟ و…)
مرحله ی 5:آشنا کردن کودک با آرزوها و اهداف
مفاهیمی چون آرزو و هدف ممکن است برای کودک قابل درک نباشد، بهتر است با بیان داستان ها و گفتن مثال هایی به کودک این مفاهیم را یاد بدهید و سپس فعالیت را شروع کنید. برای این کار می توانید از آرزوهایی که خودتان در کودکی داشته اید و اکنون به آن رسیده اید استفاده کنید یا از چیزهایی که خود کودک قبلا” آرزو داشته و اکنون به آن رسیده استفاده کنید، حتی داشتن یک اسباب بازی.
1- می خواهی در آینده چه کاره شوی؟ 2- چه آرزویی داری؟ می توانید جعبه ای به نام جعبه ی آرزوها درست کنید و کودک آرزوهایش را بنویسد یا نقاشی کند و در آن قرار دهد.3- چه کارهایی می خواهی انجام دهی؟
مرحله ی 6: آگاه کردن کودک با مسؤلیت ها
1- آگاه کردن کودک از وظایفی که در هر مکانی دارد(مثلا” وقتی چیزی در خیابان می خورد آشغال آن را کجا می ریزد؟چرا این کار را انجام می دهد؟ و…)
2- به کودک یاد دهیم که هر فردی عضوی از گروه های مختلف است و نقش های مختلفی دارد(چه کارهایی را برای کمک به مادرتان انجام می دهید؟ و…)
3- کودک را با وظایفش آشنا کنیم و به او یاد دهیم که هر کس موظف است کارهایی که در قبالش مسؤلیت دارد را انجام دهد.
کودک را به این پاسخ هدایت کنید که مراقبت از بدن نیز نوعی احترام و وظیفه است(حالا که مراقبت از بدن نوعی احترام است چگونه به بدنمان احترام بگذاریم؟ مثلا” با مسواک زدن و …)
مرحله ی 7: آشنا کردن کودک با هیجان ها
1- داستان گم شدن بچه ای را تعریف کنید و از او بپرسید که آن بچه چه حسی دارد؟
2- اگر مامان مریض بشه تو چه حسی داری؟ و…
مرحله ی 8: مهارت های تصمیم گیری
به او یاد دهیم که کارهایی را که او در طول روز انجام می دهد نوعی تصمیم گیری است و این تصمیم ها را بر اساس علایق و توانایی ها و نیازهای خود انجام می دهد (مثلا” تو داری کارتون می بینی دوستت میاد بهت میگه بیا بریم بازی کنیم تو چه کار می کنی؟میری بازی می کنی یا کارتون می بینی؟ بعد ازپاسخ به کودک بگویید چیزی که تو انتخاب کردی تصمیم توست و ..)
مرحله ی 9: مهارت پذیرش خود و احترام به خود
به کودک کمک کنید که خود را با تمام نقاط ضعف و قوت و تمام احساس های مثبت و منفی که دارد بپذیرد و سعی کند آن ها را نادیده بگیرد.
مرحله ی 10: کنترل درست هیجان ها و احساست و ابراز درست آن ها
کودک را با سؤالاتی به هیجانات و احساسات او و شدت هیجانات در موقعیت های مختلف آگاه کنید(مثلا” اگر دوستت وسایلشو به تو نده بیشتر عصبانی میشی یا وقتی سر تو فریاد بزنه؟ و…)
با تشکر از همراهی شما خوبان (آکادمی موفقیت با همکاری موسسه روانشناختی هاتف)
