درباره مشاوره تحصیلی بیشتر بدانید

همه‌ی ما معمولاً در معرض مشکلات و مسائلی قرار می‌گیریم که به دلیل محدود بودن دانش و تجربیاتمان به همفکری با دیگران نیاز پیدا می‌کنیم. می‌دانید که حتی با ثبات‌ترین افراد نیز گاهی از بحران‌های عاطفی مصون نیستند. تحولات و تغییراتی که در زندگی رخ می‌دهد، مانند قبولی در دانشگاه، ازدواج، دور شدن از خانواده و دوستان، بیماری و از دست دادن آن‌هایی که دوستشان داریم، گاهی ما را دچار اضطراب، تردید، نگرانی، تعارض و حتی بحران می‌سازد.
یکی از مهم ترین زمینه هایی که نیاز به دریافت راهنمایی و مشاوره وجود دارد در زمینه تحصیلی می باشد. این نوع از مشاوره اختصاص به دانش‌آموزان مدارس و دانشجویان دارد که برای کمک و راهنمایی آن‌ها در زمینه‌‌های گوناگونی مانند برنامه‌ریزی درسی و تحصیلی، امتحان و مسائل مربوط به آن، افت تحصیلی و علل آن، روش‌های بهسازی حافظه، تمرکز و مطالعه، مدیریت زمان، انتخاب رشته‌ی تحصیلی در دوره‌ی دبیرستان، انتخاب رشته‌ی تحصیلی دانشگاهی، اطلاع از مقررات و شرایط و قوانین مدرسه یا دانشگاه و یا هر مشکلی که ممکن است در تحصیل پیش بیاید فعالیت می‌کند و رفع این نوع مشکلات به عهده‌ی مشاوران تحصیلی است. البته تصمیم‌گیری اختیار و انتخاب و مسئولیت تام خود مراجع است و یک مشاور فقط می‌کوشد مسأله‌ی انتخاب و تصمیم‌گیری را که کاری بسیار دشوار و گاهی دردناک است، برای وی آسان سازد. در حقیقت یک مشاور در حل مشکل، فقط می‌تواند با همدلی و همفکری به بررسی راه‌حل‌ها بپردازد. او هرگز به جای شما فکر نمی‌کند و تصمیم نمی‌گیرد. تصمیم‌گیری مسئولیت فردی دانش آموز است. مشاوره، فکر کردن با مراجع است نه برای مراجع.

مشاوره‌ی تحصیلی در زمینه‌ی انتخاب رشته و راهنمایی شغلی

در این زمینه مشاور به دانش‌آموز کمک می‌کند تا با اطلاع از ویژگی‌ها و شرایط خود، رشته‌ها و شرایط جامعه تصمیم مناسبی در مورد انتخاب رشته‌ی تحصیلی‌اش اتخاذ کند. چنین فرآیندی چه در دبیرستان و برای انتخاب رشته‌ی تحصیلی و چه برای انتخاب رشته‌ی دانشگاهی تفاوت چندانی نمی‌کند. آشنایی مشاور با ویژگی‌ها و مقررات موجود مربوط به هر دوره بسیار حائز اهمیت است. مشاور تلاش می‌کند علاوه بر این‌که مراجع را از جنبه‌های مختلف هوشی، استعداد و علایق شناسایی کند، این شناخت را با شناخت‌های خود دانش‌آموز در هم ‌آمیزد و با در نظر گرفتن مقررات بیرونی و شرایط ویژه‌ی جامعه اقدام به تصمیم‌گیری کند.
ویژگی‌های خود دانش‌آموز که باید شناسایی شوند عبارتند از: میزان بهره‌ی هوشی، نمرات تحصیلی او، تعیین نقاط قوت و ضعف او در دروس مختلف، بررسی علایق و استعدادهای او در زمینه‌ی رشته‌ها و مشاغل. برای این کار گاهی مشاور از آزمون‌هایی چون تست هوش، آزمون رغبت سنج و آزمون‌های سنجش استعداد کمک می‌گیرد. از سوی دیگر باید دانش‌آموز شناخت کاملی نیز از خود رشته‌ی تحصیلی به دست آورد. این‌که چه دروسی در آن مطالعه می‌شوند، آینده‌ی شغلی آن چیست؟ و….

مشاوره‌ی تحصیلی در زمینه‌ی بررسی افت تحصیلی

برخی از دانش‌آموزان ممکن است دچار افت تحصیلی شوند. برخی از این دانش‌آموزان خود به مشاوره‌ی تحصیلی مراجع می‌کنند و برخی توسط مسئولین مدرسه به مشاور مدرسه معرفی می‌شوند. در هر حال مشاور تحصیلی به بررسی عمل مختلف افت تحصیلی می‌پردازد. برای بررسی احتمال وجود عمل خانوادگی از خود دانش‌آموز و خانواده او کمک می‌گیرد. عوامل مدرسه را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد و همچنین به بررسی سلامت جسمی‌و روانی دانش‌آموز می‌پردازد.
شناخت و پیدا کردن علت افت تحصیلی در گام اول قرار دارد. بعد از پیدا کردن علت، مشاور به کمک دانش‌آموز و در صورت لزوم خانواده او و مسئولین مدرسه به رفع آن علت اقدام می‌کنند. یا این‌که راهنمایی‌هایی به دانش‌آموزان برای رفع علت ارائه می‌شود و پیشرفت او مورد پیگیری قرار می‌گیرد. این راهنمایی شامل شیوه‌ی افزایش انگیزش دانش‌آموز، آموزش شیوه‌های صحیح مطالعه، آموزش شیوه‌های مواجهه با تغییرات اساسی و … خواهد بود.

مشاوره‌ی تحصیلی در زمینه‌ی مطالعه و حافظه

برخی از دانش‌آموزان با وجود این‌که افت تحصیلی نشان نمی‌دهند، اما ممکن است نیاز به آموزش شیوه‌های صحیح مطالعه و روش‌های بهسازی حافظه داشته باشند. آموزش چنین روش‌هایی می‌تواند به جلوگیری از اتلاف وقت دانش‌آموز و بالا بردن بهره‌وری او کمک کند. برنامه‌ریزی برای مطالعه، رعایت اصول یادگیری در برنامه‌ریزی برای مطالعه، رعایت ویژگی‌های حافظه‌های مختلف می‌تواند به دانش‌آموز کمک کند تا روش مطالعه صحیحی داشته باشد و نتیجه‌ی بهتری به دست آورند.

مشاوره‌ی تحصیلی در زمینه‌ی کاهش اضطراب امتحان

اغلب افراد در جلسه‌ی امتحان و یا قبل از آن درجاتی از اضطراب را دارند. داشتن مقداری اضطراب در شرایط امتحانی کاملاً طبیعی و گاهی حتی ضروری است؛ چون موجب بالا نگه داشته شدن سطح انگیختگی فرد شده و عملکرد او را بهبود می‌بخشد. اما در صورتی که میزان این اضطراب از حد طبیعی بالا برود، باعث مختل شدن عملکرد فرد خواهد شد. بنابراین مشاور تحصیلی تلاش می‌کند تا با آموزش شیوه‌ی صحیح مطالعه، بالا بردن کارآیی حافظه و استفاده‌ی بهینه از زمان، دانش‌آموز نسبت به خود اطمینان و یقین پیدا کند.
به عبارتی تلاش می‌کند اعتماد به نفس او را بالا ببرد تا از پیدا شدن افکاری که باعث اضطراب در او می‌شوند جلوگیری کند. چنین دانش‌آموزانی افکاری از این قبیل دارند. نمره‌ی کمی‌خواهم گرفت، خوب نخوانده‌ام، همیشه شکست می‌خورم و… . مشاوره‌ی تحصیلی کمک می‌کند تا دانش‌آموز با تسلط بیشتری به مطالب مورد نظر سر جلسه‌ی امتحان حاضر شود و علاوه بر این به خود اعتماد به نفس داشته باشد. همچنین ممکن است روش‌های اختصاصی مثل آموزش روش‌های آرامش‌ورزی مورد استفاده قرار بگیرید. در صورت حاد بودن میزان اضطراب دانش‌آموز به مراکز اختصاصی‌تر ارجاع داده

استعداد و استعدادیابی

نقش استعداد و استعداد یابی در موفقیت چیست؟

در لحظات آغازين تولد، هر پدر و مادري تنها به سالم بودن فرزند خود فکر مي‌کند و در سال‌هاي بعد از تولد است که افکاري مثل هوش، خلاقيت، استعداد، مسائل دوران بلوغ، انتخاب مدرسه، شغل و… به ذهنشان خطور مي‌کند و تمام زندگي پدر و مادر را دربرمي‌گيرد.

بعضي از پدر و مادر‌ها مي‌خواهند از همان ابتدا استعدادهاي فرزندان خود را به همان جهتي كه مي‌خواهند سوق دهند. البته شما مي‌توانيد با قرار دادن كودك خود در هر محيطي كه مي‌خواهيد استعدادهاي او را سوق دهيد، اما درست مثل بچه‌هاي چپ دستي كه مداد را به زور به دست راست آنها مي‌دهند و آنها را مجبور به نوشتن با دست راست مي‌كنند كودك شما ياد مي‌گيرد كه با دست راست بنويسد، اما هيچ وقت خوش خط نخواهد شد. در واقع شما نمي‌توانيد از كسي كه استعداد نقاشي ندارد يك نقاش ماهر بسازيد، اما شايد بتوانيد او را يك نقاش آماتور كنيد كه بدون خلاقيت تنها ياد گرفته كپي‌برداري كند.

مشاهده دقيق رفتار بچه‌ها در محيط خانه كمك زيادي به شناسايي استعدادهاي آنها مي‌كند.

واقع‌بيني در كشف استعدادها يكي از مهم‌ترين وظايف والدين است. اكثر والدين به دليل اين‌كه دوست دارند فرزندشان بسيار باهوش باشد و در زمينه‌هاي خاصي كه آنها مي‌خواهند مستعد نشان داده شوند، بسياري از استعدادهاي واقعي كودك را ناديده گرفته و تنها به خواسته‌هاي خود توجه مي‌كنند و گاهي از كودك خود انتظارات واهي و نادرست دارند كه اين كارشان تنها به هرز رفتن استعدادهاي واقعي فرزندشان مي‌انجامد. خداوند در هر فردي استعدادهاي خاصي گذاشته است که او را منحصر به فرد مي کند پس سعي کنيد. استعدادهاي واقعي فرزندتان را بيابيد.

کودکاني هستند که ساعت‌ها سرگرم ساختن و خراب کردن وسايلند، بعضي از بچه‌ها علاقه شديدي به گوش دادن موسيقي،کتاب قصه و ديدن برنامه‌هاي موزيکال تلويزيون دارند و بعضي نيز عاشق نقاشي کشيدن هستند. دقت داشته باشيد كه بچه‌ها در هر آنچه استعداد دارند علاقه نشان مي‌دهند و به هر چه علاقه نشان مي‌دهند در آن توانمندتر مي‌شوند. در واقع علاقه و استعداد رابطه مستقيم با هم دارند.

شکوفائي استعداد به زندگي کيفيت مي‌دهد.

شناسايي و كشف استعدادهاي واقعي كودكان باعث بالا بردن عزت نفس آن‌ها مي­شود. بچه هايي که از عزت نفس بالايي برخوردارند به احتمال قوي در مدرسه بهتر از ساير بچه‌ها عمل مي‌کنند، آنها مي­توانند به نحو احسن با مربيان خود ارتباط برقرار کنند و به راحتي تحت تعليم و تربيت قرار گيرند، آنها همچنين در زمينه خلاقيت و يادگيري و ارتباطاتشان با ديگران موفق‌تر عمل مي­كنند.

اعمال سيستم مديريت استعدادها که شامل فرايندهاي زيراست، گامي جهت معنا بخشي به زندگيست:

1) کشف استعدادهاي درون: وضع موجود زندگي.

2) تدوين افق زيبا فراوري استعدادمان (چشم انداز) : وضع مطلوب زندگی.

3) بررسي راههاي رسيدن از وضع موجود زندگي به وضع مطلوب زندگي.

بدون اعمال سيستم مديريت استعدادها در زندگي چه بسا عمر طولاني داشته باشيم اما آنچه در زندگي مهم است کميت زندگي نيست بلکه کيفيت آن است، در واقع اگر آن قسمتي از زندگي که به تعالي و رشد و بالندگي اختصاص دارد را عمر فعال بناميم، هدف اعمال سيستم مديريت استعدادها، افزايش نسبت عمرفعال به کل عمراست.

موسسات كشف‌ استعداد مكان‌هايي هستند كه مي‌توانند در اين امر كمك كنند. آن‌ها با ابزار و روش‌هايي كه به كار مي‌برند مي‌توانند تا حدودي به شما بگويند فرزندتان در چه زمينه‌‌هايي مستعد است.

چگونه به   استعدادهای  فرزندانمان بیشتر  توجه کنیم؟