ارزیابی های توانایی های مختلف در کودکان
ارزیابی ها مختلف و متفاوتی همواره جهت بهبود میزان عملکرد افراد صورت می پذیرد در این بین کودکان از همه بیشتر در معرض یادگیری های نا مناسب قرار دارند. جهت ارتقاء سطح مهارتی کودکان معمولاً پیشنهاد می شود تا قبل از بروز یک مسئله نسبت به اصلاح آن اقدام شود.
بنابر این توصیه می شود تا در این خصوص و زمان های مورد نیاز هر کدام اطلاعاتی را کسب نماییم. با ارزیابی های زیر به تشریح هر یک می پردازیم.
ارزیابی تشخیص راست و چپ:
در 5/4 سالگی دست چپ خود را باید نشان دهد. در 5/4 سالگی دست چپ خود را روی چشم چپ بگذارد و دست راست خود را روی چشم راست بگذارد. در 5/5 سالگی دست چپ خود را روی چشم راست بگذارد. در 5/7 سالگی دست راست من را لمس کن، زانوی چپ مرا لمس کن.
ارزیابی حس لامسه:
آیا کودک در مقابل لمس شدن اعتراض می کند- آیا کودک دوست ندارد مورد نوازش قرار گیرد.- آیا هنگامی که لباس جدیدی می پوشد واکنش های منفی از خود نشان می دهد.- آیا فقط جنس خاصی از لباس را می پذیرد.- آیا خود را از سایرین جدا می کند.
ارزیابی حس بینائی:
آیا کودک مشکل مشخص بینائی دارد.- آیا در هنگام کپی کردن جابجایی انجام می دهد.- آیا در تمیز بین رنگها و اشکال مشکل دارد.- آیا در هنگام مواجهه با انبوه محرکات دیداری هیجان زده می شود.
ارزیابی حس دهلیزی:
آیا کودک مایل نیست به هوا پرت شود.- آیا کودک از حرکت در فضا می ترسد( مثلاً بالا رفتن از پله) – از حرکات تعادل اجتناب می ورزد.
دست و پا چلفتی بوده و اغلب به اشیاء می خورد یا روی آن می افتد.
ارزیابی قوام عضلانی :
آیا کودک می تواند به مدت طولانی شئ را نگاه دارد؟ – آیا در گرفتن اشیاء ضعف دارد؟ – به آسانی خسته می شود.
ارزیابی در هماهنکی حرکت:
آیا بیش از اندازه دچار حادثه می شود؟ – در کار کردن با مداد مشکل دارد.- در پوشیدن یا در آوردن لباس مشکل دارد.
– برتری دستی دائم ندارد.
روشهای اصلاح و تقویت مهارتهای ادراکی و انجام فعالیت های مربوط به یکپارچگی حسی: پس از اجرای آزمون و بررسی نتایج و تشخیص نقاط ضعف و قوت کودک ، می توان به طور مناسب ، او را یاری داد تا جنبه های ضعیف خود را تقویت نماید. وقتی اطلاعات تشخیصی در مورد کودک فراهم شد تنظیم یک برنامه انفرادی ، ضروری است. برنامه باید به گونه ای تدوین شود که پاسخگوی نیازهای آموزشی کودک باشد. به خاطر داشته باشید برای اجرای موفقیت آمیز برنامه ، رعایت نکات زیر الزامی است.
1- سطح کارکردی کودک را تشخیص دهید و آموزش را از همان سطح آغاز نمائید. نقطه شروع ، در هر آموزش ، توانایی کودک است، نه ضعف و ناتوانی او.
2- تمرینها را، از سطوح حرکتی و ادراکی آغاز کنید وتا سطح شناختی پیش ببرید.
3- به تدریج و به آرامی ، در تقویت شیوه حسی ضعیف کودک بکوشید تا به سطح رشد طبیعی پیشرفت کند.
تمرین 1- پیشرفت مهارتهای توازن ، پیشرفت آگاهی فضایی (مکانی) پیشرفت هماهنگی چشم و دست، پیشرفت فعالیت دستکاری
وسیله مورد نیاز : لاستیک فرسوده سواری
نحوه ارائه: از کودک بخواهید درون آن سینه خیز برود. – از کودک بخواهید لاستیک را به حرکت در آورد.- لاستیک را به حرکت در آورد و آن را متوقف نماید.- کودک با هر دو پا به داخل و خارج لاستیک بپرد.- از کودک بخواهید روی لاستیک بایستد و توازن خود را حفظ کند.
تمرین2- پیشرفت هماهنگی چشم و دست ، افزایش هماهنگی و چالاکی در حرکات
وسیله مورد نیاز : استفاده از نردبان زمینی
نحوه ارائه:1 به سمت جلو درون نردبان قدم بزند.2- به سمت عقب درون نردبان قدم بزند.3- با پای راست شروع به راه رفتن کند.4- با پای چپ شروع به راه رفتن کند.5- روی نردبان به طرف جلو، عقب و طرفین حرکت کند.6- بین دو قاب نردبان به طرف جلو لی لی کند.7- بین دو قاب نردبان به طرفین لی لی کند.
تمرین 3- انجام فعالیتهای لامسه ای جهت بهبود حس لامسه ، چهار دست وپا رفتن، جنبیدن ، غلتیدن-، سینه خیز رفتن با (باسن) راه رفتن تمام فعالیتهایی هستند که درون داد لامسه ای را افزایش می دهند. از کودک بخواهید کنار دیوار ایستاده و بچرخد. چرخش تماماً در یک جهت و سپس در جهت مخالف باشد.
حرکت دیکر جهت بالا بردن فعالیتهای لامسه ای به این صورت است که توپ را چندین بار بر رویش غلتانده و در صورت عدم بروز واکنش نا مطلوب به مرور رفتار را بیشتر نمائید.
حرکت بعدی در افزایش فعالیت لامسه ای به این گونه است که در صورتی که با پارچه حوله ای یا تکه ای موکت کودک لمس شده و در صورتی که کودک پاسخ اجتنابی یا کناره گیری یا واکنش هیجانی نشان داد باید باز هم به درون داده ها و تمرینها ی لامسه ای ادامه دهیم.
انجام فعالیت های نقاشی با انگشت، ماسه بازی ، می تواند موثر باشد. کودک باید بعد از تمرینات بتواند زبری، نرمی ، سردی ، تیزی، کندی ، چسبندگی ، سختی ، قطوری ، نازکی را تشخیص دهد.
تمرین 4- انجام فعالیتهای دهلیزی: فعالیتهای دهلیزی باید با احتیاط و دقت کنترل شود، بازیهای کودکانه زیادی مثل طناب بازی ، گرگم به هوا ، شنا و چرخ و فلک متشکل از حرکات مشخص زیادی هستند غلتیدن و استفاده از وسایلی چون صندلی گهواره ای و ترامپولین، سرسره، تاب، چرخ و فلک میتواند در تقویت حس دهلیزی موثر باشد
تمرین 5-فعالیتهای جهت بهبود حس عمومی : (حس حرکت):
حس حرکت یا حس عمق به سیستم حسی ای مربوط است که از داخل بدن خصوصاً مفاصل و لیگامان ها اطلاعات فراهم می اورد. این امر با استفاده از آگاهی درونی در باره اعضا بدن خود، به ما اجازه می دهد فعالیتها را با هماهنگی انجام دهیم. فعالیت های جهت تحریک ، عمدتاً فعالیت هایی از نوع کار سخت هست به طوریکه حداقل در ان وزن بدن جابجا می شود.
تمرین ها : الف- حمل و نقل کالا ب- مسابقه طناب کشی ج- مچاله نمودن روزنامه د- پرتاب توپ سنگین و هل دادن جسم سنگین می تواند در انجام فعالیت هایی جهت بهبود حس عمق موثر باشد.
تمرین 6- فعالیتهایی جهت تقویت برنامه ریزی حرکت
-دمیدن بر توپ پینگ پنگ – تقلید از راه رفتن حیوانات – پرش جفت پا- غلتاندن توپ روی دیوار- شوت زدن به عقب- شوت زدن به جلو- بالا رفتن نردبان
8- حرکت در یک مسیر مشخص فعالیت های این بخش شامل اعمال برنامه ریزی شده ای است که بایست از آسان به پیچیده درجه بندی شود. لازم است طرز کار کودک از نزدیک بررسی شود تا از تناسب سطح فعالیت برای اجرا و موفقیت آن مطمئن شوید.
تمرین 7- هماهنگی حرکتی دو طرفه : فعالیت هایی چون دو چرخه سواری ، طناب بازی ، شنا می تواند در هماهنگی حرکت دو طرفه موثر باشد.
