چگونه رفتارهای نامناسب کودکان را تغییر دهیم؟
رفتار مناسب با کودکان یکی از عوامل اصلی رفتار های نا مناسب آنها در محیط ها اجتماعی و خانوادگی می باشد.
با در نظر داشتن این موضوع می توانیم پی ببریم که اولین الگو برداری کودکان از والدین بوده و ما با تغییر بخش هایی از رفتار خود در واقع کودکان خود را تربیت می کنیم. پس بیاییم خودمان را تربیت کنیم.
مرحله اول: هدف گذاشتن برای تغییر
در مورد تغییراتی که میخواهید در رفتار کودک و نیز رفتار خودتان بدهید فکر کنید.
فکر کنید که میخواهید چه کارهایی را بیشتر انجام دهد. مثلاً: مؤدبانه صحبت کردن
همچنین توجه کنید میخواهید چه کارهایی را کمتر انجام دهد. مثلاً: داد و فریاد زدن
نکته : توجه کنید چه تغییراتی را میخواهید در رفتار خودتان ایجاد کنید. در نظر داشته باشید چه چیزهایی می‌تواند در رفتار مشکلدار فرزندتان سهمی داشته باشند برای خودتان نیز اهدافی بگذارید، ببینید چه کارهایی را میخواهید بیشتر انجام دهید{مثلا آرام ماندن. دستورات روشن و مستقیم دادن، ارتباط صمیمانه برقرارکردن، توجه بیشتر به رفتارهای مثبت فرزند و….}
چه کارهایی را میخواهید کمتر انجام دهید{مثل تهدید کردن یا تنبیه کردن-داد زدن و دستور دادن از اتاق دیگر}.
مرحله دوم: تغییراتی را که میخواهید در رفتارفرزندتان و خودتان ببینیدد بنویسید.
اهدافی برای تغییر رفتار فرزندم اهدافی برای تغییر رفتار خودم
مرحله سوم: ردگیری رفتار کودکان
ردگیری یا ثبت کردن به چند دلیل مفید است:
*به شما این شانس را میدهد که بررسی کنید آنچه در مورد رفتار فرزندتان فکر میکنید، درست است یا خیر{مثلا آیا فرزندتان از همه دستوراتی که شما میدهید سر باز میزند؟}
*به شما کمک میکند واکنش خود را به فرزندتان وارسی کنید و مشخص کنید چه وقتی و چرا آن را رفتار رخ میدهد.
*به شما امکان میدهد ارزیابی کنید آن رفتار در حال تغییر است یا خیر{برای مثال در حال بهتر شدن در حال بدتر شدن است یا همانطور مانده.}
*به شما میگوید به هدف خود رسیده اید یا خیر.
برای ردگیری از یک جدول رفتاری استفاده کنید در این جدول بنویسید، چه وقت و کجا رفتار مشکلدار رخ داد و چه چیز قبل از رفتار اتفاق افتاد{چه چیز باعث آن شد}و بعد از آن چه اتفاقی افتاد {شما چه واکنشی نشان دادید}.این به شما کمک میکند موارد زیر را مشخص کنید:
*الگوهای رفتار فرزندتان
*چقدر رفتار رخ میدهد
*چقدر با ثبات با رفتار فرزندتان مقابله میکنید
*زمانها یا موقعیتهای پر خطر
*راه اندازیها یا علل احتمالی
*پاداشهای تصادفی احتمالی
جدول رفتاری نمونه
دستورالعمل :رفتار مشکلدار را بنویسید همچنین اینکه چه وقت و کجا رخ داد و چه چیز قبل و بعد از آن اتفاق افتاد.
1)رفتار مشکلدار چیست؟
2)کی و کجا رخ داد؟
3)چه چیز قبل از آن اتفاق افتاد؟
4)چه چیز بعداز آن اتفاق افتاد؟
مثال 1:
جیغ زدن مشت کوبیدن به زمین
ساعت۱۲:۳۰
اتاق نشیمن
از اوخواسته شد قبل از ناهار اسباب بازیش جمع شود. به اتاقش فرستاده شد.
خودم اسباب بازی را جمع کردم.
۳۵دقیقه در اتاقش گریه کرد و جیغ کشید.
مثال2:
داد و فریاد زدن
ناسزا گفتن
ساعت ۱۸
منزل خودمان
به او گفته شده بود بازی را تمام کندو برای خوردن شام بیاید.سیلی خورد به اتاقش فرستاده شد. شام به او داده نشد.
احساس گناه داشتم.بعدا”به او بستنی دادم.
وقتی یک برنامه جدید را شروع میکنید بهتر است آن را به مدت ۷ تا ۱۰ روز آزمایش کنید. در پایان مدت آزمایش می‌توانید تصمیم بگیرید که آن را به همان روش ادامه دهید یا تغییراتی در آن ایجاد نمایید. به یاد داشته باشید بهترین راه تغییر رفتار کودکان و رفتار خود شما این است که آن را به تدریج انجام دهید. وقتی قواعد و رفتارهای تازه خوب جا افتاد می‌توانید ردگیری را به میزان کمتری انجام دهید مثلا” هفته ای یک بار به جای هر روز.
وقتی در مورد پیشرفت خود مطمئن شدید ثبت کردن رفتار را متوقف کنید.
بنت الهدی امیری «هاتف»